Για το ΠΕΠ Β. Αιγαίου

Τις προηγούμενες ημέρες η Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου Χριστιάνα Καλογήρου ανακοίνωσε σε πανηγυρικό τόνο την υπερκάλυψη του στόχου απορρόφησης των πόρων του ΠΕΠ Βορείου Αιγαίου της περιόδου 2007–2013, υποστηρίζοντας ότι ήταν μια επιτυχία που οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αποτελεσματική δουλειά που έκανε η δική της Περιφερειακή Αρχή και οι υπηρεσίες. Η κ. Καλογήρου παράθεσε στοιχεία και αριθμούς- που κατά τη γνώμη της είναι εντυπωσιακά- αλλά απέφυγε να μπει στην ουσία και να εξηγήσει ποιο είναι το αναπτυξιακό αποτέλεσμα που άφησε πίσω του το ΠΕΠ Βορείου Αιγαίου της περιόδου αυτής.

Αν αφήσουμε για μια στιγμή στην άκρη τις πολύ ωραίες φωτογραφίες με τα έργα που χρηματοδοτήθηκαν από το πρόγραμμα και δούμε την πραγματικότητα, η εικόνα αλλάζει: παρά την απορρόφηση των πόρων του ΠΕΠ Βορείου Αιγαίου, τους πόρους από το πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης «Αλέξανδρος Μπαλτατζής», τους πόρους των προγραμμάτων χρηματοδότησης μικρομεσαίων επιχειρήσεων του ΕΣΠΑ, τα προγράμματα Leader και ΟΠΑΑΧ, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της Περιφέρειας (που είναι μια στοιχειώδης ένδειξη της αναπτυξιακής πορείας μιας περιοχής) όχι μόνο δεν αυξήθηκε αλλά σημείωσε μεγάλη μείωση. Παράλληλα, καταγράφηκε εκρηκτική αύξηση της ανεργίας και τεράστιας έκτασης καταστροφή της παραγωγικής βάσης στα νησιά του Βορείου Αιγαίου.

Όταν ξεκίναγε η υλοποίηση του ΠΕΠ Βορείου Αιγαίου το 2010, οι δηλωμένοι άνεργοι που αναζητούσαν εργασία στα νησιά της Περιφέρειας ήταν 7.715, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΑΕΔ. Το 2015 οι άνεργοι αναζητούντες εργασία ανήλθαν σε 12.450. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ το 2010 στα νησιά του Βορείου Αιγαίου ήταν 15.304 € και το 2013 είχε πέσει στα 12.881 €. Εύκολο είναι να φανταστούμε που έχει κατρακυλήσει το κατά κεφαλήν ΑΕΠ το 2015. Υπάρχουν ακόμα δεκάδες παραδείγματα και στατιστικά στοιχεία για τις εκατοντάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, παραγωγικές και εμπορικές, που έκλεισαν από το 2010 ως σήμερα, για τους γεωργούς και τους κτηνοτρόφους που εγκατέλειψαν την αγροτική παραγωγή κ.λπ..

Το συμπέρασμα από όλα αυτά βγαίνει αβίαστα: οι κοινοτικές χρηματοδοτήσεις και τα αναπτυξιακά προγράμματα όχι μόνο δεν ανοίγουν προοπτικές ανάπτυξης αλλά μας οδηγούν ολοταχώς στην καταστροφή και την οικονομική κατάρρευση. Αυτή η καταστροφική πορεία δεν είναι συνέπεια μόνο των μνημονίων αλλά έχει ξεκινήσει ήδη από τα πρώτα χρόνια της ένταξης της χώρας μας στην τότε ΕΟΚ. Η εφαρμογή των μνημονίων αναβάθμισε ποιοτικά αυτή την διαδικασία και επιτάχυνε τους ρυθμούς. Κι όσο η χώρα και τα νησιά μένουν δέσμια των ίδιων καταστροφικών πολιτικών τόσο η κατάσταση θα χειροτερεύει.

Δεν θα αρνηθούμε βέβαια- για να είμαστε δίκαιοι- ότι μέσα στα έργα που ολοκληρώθηκαν υπάρχουν και κάποιες υποδομές απολύτως απαραίτητες ή ότι οι υπηρεσίες που εργάστηκαν για να μην χαθεί ούτε ευρώ είναι ιδιαιτέρως αξιέπαινες. Ωστόσο αυτό δεν αναιρεί τη γενική εικόνα, ότι το ΠΕΠ, όπως και όλες οι ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις, υλοποιούν τις επιδιώξεις και τις προτεραιότητες του μεγάλου κεφαλαίου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όχι τις ανάγκες των κατοίκων των νησιών μας. Αυτή η κατεύθυνση θα ενταθεί πολύ περισσότερο τη νέα προγραμματική περίοδο.

Με αυτήν την έννοια, και το νέο ΠΕΠ δεν πρόκειται να αντιμετωπίσει ουσιαστικά την κρίση που μαστίζει τους κατοίκους των νησιών του Β. Αιγαίου, να χτυπήσει την ανεργία, να στηρίξει την παραγωγή, να διαμορφώσει δομές κοινωνικής αλληλεγγύης, να επενδύσει σε χρήσιμα έργα υποδομής, γιατί αυτά δεν βρίσκονται μέσα στις προτεραιότητες (και τις δυνατότητες) της ΕΕ και του κεφαλαίου. Αντίθετα, θα χρηματοδοτηθούν κυρίως προγράμματα ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας, διεύρυνσης της ελαστικής εργασίας- απασχόλησης, υποδομές που εξυπηρετούν μεγάλους μονοπωλιακούς ομίλους κ.λπ.. Έργα που ήταν προγραμματισμένα και είχαν ξεκινήσει, όπως το λιμάνι του Σιγρίου ή ο άξονας Καλλονής-Πέτρας στη Λέσβο κινδυνεύουν να ματαιωθούν. Άλλες βασικές κοινωνικές προτεραιότητες και ανάγκες δεν εντάσσονται καν σε κανέναν σχεδιασμό. Τέτοιες είναι λ.χ. η δημιουργία κρατικής ακτοπλοϊκής εταιρείας για να εξασφαλιστεί η πολλαπλή καθημερινή σύνδεση των νησιών της περιφέρειας (ώστε να εξελιχθούν σε ενιαίο κοινωνικό και οικονομικό χώρο), η στήριξη του αγροτοκτηνοτροφικού κόσμου (δημιουργία κρατικο- συνεταιριστικών εργοστασίων γάλακτος και σφαγείων,  εγγειοβελτιωτικά έργα, εκπαίδευση σε νέες τεχνικές και καλλιεργητικές πρακτικές, δημιουργία Ινστιτούτου Αγροτικής Οικονομίας για τα νησιά του Αιγαίου κ.ά.), πολιτικές που να στηρίζουν τη μόνιμη και σταθερή εργασία, υποδομές άθλησης, πολιτισμού και ψυχαγωγίας για να μείνουν οι νέοι άνθρωποι στον τόπο τους.

Για την Ανταρσία στο Αιγαίο η «αξιοποίηση» των ευρωπαϊκών πόρων δεν είναι η λύση για τα προβλήματα των εργαζομένων αλλά το «πρόβλημα». Δεν συμβάλλουν στην γενικότερη «ανόρθωση» και την εξυπηρέτηση των λαϊκών αναγκών αλλά επιτείνουν την κρίση και την ύφεση, προς όφελος λίγων μεγάλων μονοπωλιακών μερίδων του κεφαλαίου. Η αποδέσμευση από την ΕΕ, η έξοδος από το ευρώ, η διαγραφή του δημοσίου χρέους, η εθνικοποίηση των τραπεζών και των μεγάλων επιχειρήσεων είναι απολύτως απαραίτητα μέτρα για να σταματήσει η πορεία προς την καταστροφή.